Rzeczoznawcą majątkowym jest osoba fizyczna posiadająca uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie przepisów Ustawy o gospodarce nieruchomościami. Rzeczoznawca majątkowy nabywa prawo do wykonywania zawodu oraz używania tytułu zawodowego “rzeczoznawcy majątkowego” z dniem wpisu do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych. Tytuł zawodowy „rzeczoznawca majątkowy” podlega ochronie prawnej.
Co robi rzeczoznawca majątkowy?
Rzeczoznawca majątkowy to osoba fizyczna, która dokonuje określania wartości nieruchomości, a także maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością. Rzeczoznawca sporządza na piśmie opinię o wartości nieruchomości w formie operatu szacunkowego. Operat szacunkowy zawiera określone przepisami prawa elementy, w tym wskazanie podstaw prawnych i uwarunkowań dokonanych czynności, rozwiązań merytorycznych, przedstawienia toku obliczeń oraz wyniku końcowego. Więcej o operacie szacunkowym przeczytasz tutaj.
Czy rzeczoznawca majątkowy wykonuje tylko operaty szacunkowe?
W swojej pracy rzeczoznawca majątkowy najczęściej sporządza operaty szacunkowe, które zawierają określenie wartości nieruchomości. Rzeczoznawca majątkowy może również sporządzać inne opracowania, ekspertyzy i raporty, które nie stanowią operatu szacunkowego. Opracowania te mogą dotyczyć:
- rynku nieruchomości oraz doradztwa w zakresie tego rynku;
- efektywności inwestowania w nieruchomości i ich rozwoju;
- skutków finansowych uchwalania lub zmiany planów miejscowych;
- oznaczania przedmiotu odrębnej własności lokali;
- bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości;
- określania wartości nieruchomości na potrzeby indywidualnego inwestora;
- wyceny nieruchomości zaliczanych do inwestycji w rozumieniu przepisów o rachunkowości;
- wyceny nieruchomości jako środków trwałych jednostek w rozumieniu ustawy o rachunkowości.
W jaki sposób rzeczoznawca majątkowy wykonuje swój zawód?
Rzeczoznawstwo majątkowe jest działalnością zawodową wykonywaną przez rzeczoznawców na zasadach określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Prowadzenie działalności w zakresie szacowania nieruchomości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest możliwe, w przypadku gdy czynności z zakresu szacowania nieruchomości będą wykonywane przez rzeczoznawców majątkowych.
Rzeczoznawca majątkowy może wykonywać swój zawód :
1) prowadząc we własnym imieniu działalność gospodarczą jednoosobowo lub w ramach spółki osobowej w zakresie szacowania nieruchomości,
2) w ramach stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej u podmiotu prowadzącego działalność w zakresie szacowania nieruchomości.
Jakie są obowiązki rzeczoznawcy majątkowego?
Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami art. 175 Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do wykonywania czynności, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa, ze szczególną starannością właściwą dla zawodowego charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą bezstronności w wycenie nieruchomości.
Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych oraz dokumentowania wypełniania tego obowiązku. Dokumentację potwierdzającą wypełnianie tego obowiązku przechowuje się przez okres 5 lat.
Informacje uzyskane przez rzeczoznawcę majątkowego w związku z wykonywaniem zawodu stanowią tajemnicę zawodową. (Art. 175 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami). W szczególności informacje uzyskane w toku wykonywania czynności zawodowych nie mogą być przekazywane osobom trzecim, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej
Reguły postępowania rzeczoznawcy majątkowego
Zgodnie z Krajowym Standardem Wyceny Podstawowym KSWP Ogóle reguły postępowania:
- Przyjmując zamówienie na wykonanie wyceny, opracowania lub ekspertyzy, o których mowa w ustawie o gospodarce nieruchomościami, rzeczoznawca majątkowy powinien uzgodnić z zamawiającym przedmiot, zakres i cel wyceny, opracowania lub ekspertyzy.
- Rzeczoznawca majątkowy nie powinien podejmować czynności zawodowych, które wykraczałyby poza jego wiedzę, umiejętności i kompetencje zawodowe.
- Rzeczoznawca majątkowy powinien dokonać oceny żądań zamawiającego, biorąc przy tym pod uwagę istotne okoliczności zlecenia, a formułując opinie nie powinien ulegać wpływom innych osób.
- Rzeczoznawca majątkowy powinien dbać o ochronę swojej niezależności i unikać konfliktu interesów, odmawiając przyjmowania jakichkolwiek korzyści, które mogłyby naruszać jego niezależność, uczciwość i obiektywizm przy wykonywanych czynnościach lub mogłyby być postrzegane jako naruszające te zasady.
- Rzeczoznawca majątkowy powinien postępować uczciwie oraz dążyć do zapewnienia zaufania do swojej pracy, zachowując obiektywizm, w szczególności przy gromadzeniu, ocenianiu i przekazywaniu informacji oraz wykonywaniu wszelkich innych czynności.
- Rzeczoznawca majątkowy powinien przedkładać obiektywizm ponad interesy własne i swojego środowiska oraz nie powinien angażować się w działania sprzeczne z prawem lub podważające zaufanie do pracy rzetelnego rzeczoznawcy majątkowego.
- Reputacja rzetelnego i profesjonalnego rzeczoznawstwa majątkowego jest jedną z najwyższych wartości środowiska i musi być chroniona poprzez etyczne zachowanie i działanie jednostki. -Szczególna staranność, do zachowania której zobowiązany jest rzeczoznawca majątkowy podczas wykonywania działalności zawodowej, polega w szczególności na:
- dokonywaniu wszelkich czynności niezbędnych do właściwego wykonania powierzonych obowiązków, a w tym między innymi dokonania oględzin nieruchomości,
- przedstawianiu zamawiającemu, operatu szacunkowego, opracowania lub ekspertyzy w formie uporządkowanej, umożliwiającej prześledzenie toku rozumowania rzeczoznawcy majątkowego oraz przyjętych przez niego założeń,
- wskazaniu przyczyn, z powodu których dana czynność nie została wykonana, lub też została wykonana w ograniczonym zakresie.
Rzeczoznawca majątkowy a biegły sądowy z zakresu szacowania nieruchomości
W trakcie postępowań sądowych wiele osób spotyka się z koniecznością wykonania opinii przez biegłego sądowego. Opinie te mogą być wydawane w różnym zakresie, przez biegłych w różnych dziedzinach i branżach. W postępowaniach sądowych, w których znaczenie ma wartość nieruchomości najczęściej powoływany jest biegły sądowy z zakresu szacowania nieruchomości. Osoby które wcześniej spotkały się z wyceną nieruchomości wykonaną przez rzeczoznawcę majątkowego np. dla celów kredytowych mogą zastanawiać się czym różni się biegły sądowy z zakresu szacowania nieruchomości od takiego rzeczoznawcy.
Biegły sądowy z zakresu szacowania nieruchomości to rzeczoznawca majątkowy wpisany na listę biegłych sądowych. Biegłych sądowych z zakresu szacowania nieruchomości powołuje się lub ustanawia spośród osób posiadających uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości. W związku z czym różnica między rzeczoznawcą majątkowym, a biegłym w zakresie szacowania nieruchomości polega na wpisie rzeczoznawcy na listę biegłych sądowych danego sądu.